Publikacja w Angewandte Chemie International Edition (2025)

03 10 2025

W typowych układach obniżenie temperatury prowadzi do powstawania faz o coraz wyższym stopniu uporządkowania. W szczególnych przypadkach rywalizacja pomiędzy różnymi rodzajami oddziaływań międzymolekularnych może jednak prowadzić do nietypowych sekwencjami faz, w których faza mniej uporządkowana, o wyższej entropii, pozostaje stabilna w zakresie temperatur niższych niż faza bardziej uporządkowana.

Zespół naukowców z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego (dr Grant James Strachan, dr hab. Damian Pociecha, prof. ucz.; dr Jadwiga Szydłowska, prof. dr hab. Ewa Górecka), we współpracy z badaczami z Uniwersytetów w Aberdeen i Mariborze, wykazał, że w ciekłych kryształach uporządkowanie molekularnych dipoli elektrycznych, prowadzące do ferroelektryczności, może powodować „stopienie” warstw molekularnych. W rezultacie dochodzi do przemiany fazowej z jednowymiarowego kryształu w fazę ciekłą w miarę obniżania temperatury.

W kilku nowo zsyntezowanych związkach ciekłokrystalicznych badacze zaobserwowali sekwencję faz z tzw. fazą powracającą – po raz pierwszy udokumentowaną w przypadku ferroelektrycznych nematycznych ciekłych kryształów.

Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Angewandte Chemie International Edition:
G. J. Strachan, S. J. Ramsay, M. Juodka, D. Pociecha, J. Szydłowska, J. M.D. Storey, N. Vaupotič, R. Walker, E. Górecka, Angew. Chem. Int. Ed. 2025, e202516302. https://doi.org/10.1002/anie.202516302