Publikacja w Journal of the American Chemical Society (2025)

07 08 2025

Badacze z University of Galway, Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego (dr hab. Maura Malińska), Synchrotronu SOLEIL oraz Qilu University of Technology opublikowali w czasopiśmie Journal of the American Chemical Society artykuł pt. „Protein Recognition and Assembly by a Phosphocavitand” (https://doi.org/10.1021/jacs.5c08121).

Zespół kierowany przez prof. Petera B. Crowleya, z udziałem dr hab. Maura Malińskiej, opisał nowy sposób formowania uporządkowanych zespołów białkowych z wykorzystaniem syntetycznego fosforanowego makrocyklu (phosphocavitand, pctx). Badania wykazały, że ten receptor selektywnie rozpoznaje końce N-białek oraz reszty argininy, co umożliwia precyzyjne projektowanie struktur białkowych na poziomie molekularnym.

Dzięki danym dyfrakcyjnym o rozdzielczości atomowej autorzy odkryli, że pctx nie tylko enkapsuluje końce N-białek, ale także tworzy klastery – supramolekularne węzły organizujące białka w uporządkowane struktury. W szczególności zaobserwowano tworzenie klatek i złożonych układów przypominających krystaliczne materiały organiczno-metaliczne (MOF), powstające w obecności jonów Zn²⁺.

Najważniejsze wnioski:

• pctx selektywnie wiąże reszty argininy, ale nie oddziałuje z lizyną;
• umożliwia samoorganizację złożonych struktur białkowych dzięki tworzeniu klastrów makrocykli;
• integruje się z jonami cynku, prowadząc do powstania potencjalnie nowych materiałów białkowo-organicznych.

Prezentowana praca otwiera nowe perspektywy w inżynierii białek, projektowaniu biomateriałów oraz krystalizacji białek z wykorzystaniem małych, syntetycznych receptorów. Autorzy podkreślają znaczenie selektywnego rozpoznawania końców N-białek i reszt argininowych jako kluczowego czynnika sterującego architekturą molekularną białek.

Więcej szczegółów: https://pubs.acs.org/doi/10.1021/jacs.5c08121