Badaczka z UW zwyciężczynią konkursu „Innowacja jest kobietą”
14 października 2019
Źródło: www.scitourn.com
Dr Marta Fiedoruk-Pogrebniak z Uniwersytetu Warszawskiego została laureatką XI konkursu „Innowacja jest kobietą” organizowanego przez fundację Kobiety Nauki – Polska Sieć Kobiet Nauki.
Celem konkursu jest wyłonienie innowacyjnego rozwiązania technologicznego lub koncepcji wdrożenia już opracowanego pomysłu. Udział w konkursie mogą wziąć badaczki-wynalazczynie, będące autorkami bądź współautorkami takiego rozwiązania. W tej edycji doceniono projekt dr Marty Fiedoruk-Pogrebniak „Mikrofluidyczne systemy analityczne na potrzeby diagnostyki medycznej i analityki środowiska”. W uzasadnieniu swojej decyzji jury napisało, że autorka – na przekór skomplikowanym rozwiązaniom naukowym lub inżynierskim – opracowała proste, tanie i przenośne systemy analityczne, które mogą być wykorzystywane przez osoby nieposiadające specjalistycznego wykształcenia do przeprowadzania prostych analiz zarówno w zakresie diagnostyki medycznej, jak również analityki środowiska. Jest to proste i eleganckie rozwiązanie problemu, który do tej pory wymagał zaangażowania specjalistycznej aparatury w nieprzenośnym laboratorium analitycznym. Jej pomysł może być rozwijany w kierunku detekcji innych schorzeń bądź zanieczyszczeń środowiska. Zastosowanie technologii LoP w połączeniu z detekcją kolorów przy użyciu diod elektroluminescencyjnych obiecuje znaczne ułatwienia w życiu i pracy wielu ludzi.
Laureatka swoje naukowe zainteresowania realizuje w Pracowni Teoretycznych Podstaw Chemii Analitycznej w Zakładzie Chemii Nieorganicznej i Analitycznej na Wydziale Chemii UW. Wchodzi w skład zespołu kierowanego przez prof. dr. hab. Roberta Konckiego, którego główną tematyką badawczą jest bioanalityka: detektory, sensory, biosensory chemiczne, enzymy w analizie chemicznej, analiza przepływowa, analityka kliniczna i biomedyczna.
Zwycięski wynalazek będzie zaprezentowany podczas Międzynarodowych Targów „Pomysły, Wynalazki, Nowe Produkty” IENA 2019 w Norymberdze, które odbędą się w dniach 31 października –3 listopada 2019 roku.
Jednocześnie Zarząd Fundacji wraz ze sponsorem konkursu, spółką „Inventor”, zdecydował o przyznaniu specjalnej nagrody dla zespołu Julii Radwan-Pragłowskiej, doktorantki z Wydziału Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej, za projekt dotyczący antyoksydacyjnych środków hemostatycznych o kontrolowanej biodegradowalności oraz technologii ich otrzymywania. Wyróżniona badaczka jest członkiem Zespołu Innowacyjnych Zielonych Technologii w Katedrze Biotechnologii i Chemii Fizycznej PK. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół projektowania i syntezz materiałów i biomateriałów o zaawansowanych właściwościach do zastosowań w przemyśle, medycynie i farmacji oraz zielonych technologii, bionanotechnologii i bionanomateriałów. W tym roku otrzymała stypendium START Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Zdobyła też Polską Nagrodę Innowacyjnego Rozwoju 2019 w kategorii Naukowiec Przyszłości oraz Główną Nagrodę w konkursie Student-Wynalazca.
Źródło: www.kobietynauki.org
Źródło: www.forumakademickie.pl
Święto UW na Wydziale Chemii 14.11.2019
12 października 2019
Inauguracja III etapu UMC – Polska [RELACJA]
10 października 2019Dnia 21 września 2019 roku w Auli Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego odbyła się Inauguracja III etapu Uniwersytetu Młodego Chemika.
Uroczystość rozpoczęła się powitaniem uczestników – uczniów i badaczy przez Prodziekan ds. studenckich dr hab. Beatę Krasnodębską-Ostręgę, kierownik projektu POWR, w ramach którego realizowany jest UMC PL. Następnie zgodnie z tradycją akademicką został wygłoszony wykład inauguracyjny przez dr hab. Elżbietę Megiel, zatytułowany ,,Czy „plastik” może być przyjazny środowisku?”.
Celem uroczystości było umożliwienie spotkania uzdolnionych uczniów z całej Polski z naukowcami z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, którzy zadeklarowali chęć przyjęcia młodych stażystów do swoich projektów naukowych. Młodzi adepci nauki zostali wprowadzeni przez opiekunów w tematykę badań (przegląd literatury fachowej) oraz plan badań realizowanych w ramach staży naukowych. Tego samego dnia zespoły badawcze rozpoczęły pracę w projektach ze swoimi opiekunami.
Trzecia część projektu Uniwersytet Młodego Chemika obejmie realizowanie przez uczniów szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych staży o charakterze naukowym w laboratoriach grup badawczych Wydziału Chemii UW. Oferta realizowanych projektów naukowych została stworzona na podstawie badań aktualnie prowadzonych na Wydziale Chemii UW. W jej skład wchodzi szeroki wybór zagadnień: od alternatywnych źródeł energii, biochemii, syntezy chemicznej, poprzez projekty związane ze spektroskopią i analizą strukturalną, aż do badań z zakresu chemii kwantowej.
III etap Uniwersytetu Młodego Chemika stworzy uczestnikom niepowtarzalną okazję do zapoznania się z charakterem pracy w ośrodku naukowym oraz umożliwi im dyskusję z aktywnymi zawodowo naukowcami. W III etapie weźmie udział 64 uczniów, którzy wykazali się wiedzą chemiczną w I etapie i zaangażowaniem w zajęcia laboratoryjne i językowe podczas II etapu. Młodzi badacze będą realizować projekty naukowe trwające po 48 godzin lekcyjnych w 2-osobowych grupach. Po zakończeniu badań i pracy nad uzyskanymi danymi młodzi adepci nauki przedstawią wyniki realizowanych przez siebie eksperymentów (laboratoryjnych i myślowych) podczas dwudniowego konwersatorium (UMC droga do nauki – mikro-konferencja naukowa) oraz otrzymają certyfikaty potwierdzające uczestnictwo w stażach badawczych na Wydziale Chemii UW.
23. Festiwal Nauki na Wydziale Chemii [RELACJA]
05 października 2019W dniach 20-29.09.2019 odbył się XXIII Festiwal Nauki. Jak co roku pracownicy, doktoranci oraz studenci Wydziału Chemii aktywnie brali udział w tym wydarzeniu.
Podczas zajęć weekendowych odbyły się spotkania pt.: „Przygoda z Chemią”, koordynowane przez dr Agatę Kowalczyk, które rokrocznie cieszą się niezmiennie, olbrzymim zainteresowaniem. W zajęcia te zaangażowanych jest prawie 80 osób reprezentujących nasz Wydział, które z olbrzymią pasją i oddaniem przybliżają chemię uczestnikom spotkań.
Warto podkreślić, że w tym roku udało się przedstawić bardzo bogatą propozycję zajęć w ramach zajęć klubowych i lekcji dla uczniów.
Licealistom swoje wykłady zaprezentowali prof. Lucjan Piela oraz dr hab. Piotr Garbacz. Natomiast, dr Anna Zawadzka i dr Joanna Matraszek zaproponowały dla uczniów warsztaty pt.: „Zagadka zaginionej molekuły”.
Podczas popołudniowych spotkań swoje pasje i zainteresowania naukowe prezentowali dr Maria Górna we współpracy z Mikołajem Kuską („Krystalizacja białka”, „Jak pracuje nowoczesne laboratorium? Wycieczka od genu do białka”), dr Marcin Strawski („Czy możemy zobaczyć cząsteczkę? AFM – drzwi do nanoświata”), dr hab. Krzysztof Stolarczyk („Piaskownica Chemiczna”), dr Agnieszka Krogul-Sobczak („Kryminalne zagadki roztworu – analiza GC”) oraz dr Magdalena Osial (Manufaktura Naukowców).
Wszystkie zaproponowane przez nas spotkania cieszyły się dużym zainteresowaniem ze strony uczestników. W sumie podczas całego tygodnia odwiedziło nasz Wydział ponad 450 uczestników. Bardzo cieszy fakt, że duża część odwiedzających to dzieci i młodzież, więc mamy nadzieję, że udało nam się wzbudzić w nich zainteresowanie chemią.
Dziękując wszystkim, którzy w tym roku współtworzyli zajęcia Festiwalu Nauki, zachęcamy do współpracy w przyszłej edycji, jak również zapraszamy wszystkich, którzy chcieliby dołączyć do nas w przyszłym roku.
dr hab. Anna Piątek
Koordynator Festiwalu Nauki na Wydziale Chemii
Publikacja naukowców z UW w „Physical Review Letters”
02 października 2019
Dr Szymon Niewieczerzał z Centrum Nowych Technologii i dr hab. Joanna Sułkowska, prof. UW z Wydziału Chemii opublikowali artykuł w czasopiśmie „Physical Review Letters”. W prestiżowym tygodniku naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego opisali rezultaty badań nad strukturami łańcuchów białkowych.
Łańcuchy białkowe ulegają zwijaniu do struktury natywnej. Szczególnym przypadkiem zwijania jest ten, gdy oddalone od siebie aminokwasy łańcucha tworzą tzw. mostek dwusiarczkowy. Wówczas łańcuch przybiera postać pętli ze swobodnymi końcami. Z kolei superskręcenie (ang. supercoiling) to – według dotychczasowych badań – najbardziej złożony rodzaj struktury białkowej z mostkami dwusiarczkowymi.
Autorzy przedstawili proces zwijania białka z motywem superskręcenia, uwzględniając przede wszystkim mechanizm przechodzenia końca łańcucha przez pętlę. Naukowcy pokazali, że stabilność białka można mierzyć poprzez obserwację wahań minimalnej powierzchni rozpiętej na pętli łańcucha spiętej mostkiem dwusiarczkowym. Wykazali też, że złożona topografia białka, której przykładem jest superskręcenie, zwiększa jego stabilność. Tym samym, motyw superskręcenia pozwala białku na funkcjonowanie w ekstremalnych warunkach fizycznych, które są szkodliwe dla większości organizmów na Ziemi.
Szczegóły publikacji: Niewieczerzał S., Sulkowska J.I. (2019), Supercoiling in a Protein Increases its Stability, Physical Review Letters, Volume 123, Issue 13, Article number: 138102, DOI: https://doi.org/10.1103/PhysRevLett.123.138102.
Redaktorzy „Physical Review Letters” potraktowali publikację naukowców z UW jako „temat okładkowy” jednego z numerów pisma. Grafika ilustrująca niniejszy wpis wizualizuje rezultaty badań dr Niewieczerzała oraz prof. Sułkowskiej i pochodzi z okładki 13. numeru 123. tomu periodyku.
Źródło: www.uw.edu.pl
Nanomateriały nowej generacji dla technologii fotonicznych
01 października 2019
Zespół dra Wiktora Lewandowskiego z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, we współpracy z badaczami z Hiszpanii i USA, uzyskał dynamiczne nanomateriały ciekłokrystaliczne, które mogą stać się istotnym elementem budulcowym przyszłych generacji urządzeń optoelektronicznych, np. superszybkich komputerów optycznych czy wydajnych diod elektroluminescencyjnych.
Nanomateriały zostały także wykorzystane do przygotowania periodycznych, jednowymiarowych struktur ciekłokrystalicznych. Wyniki prac zostały opisane w trzech artykułach opublikowanych w prestiżowych czasopismach naukowych.
Dwie prace – opublikowane na łamach Chemistry of Materials – powstały w ramach grantu FIRST TEAM Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. W czasopiśmie ACS Nano zostały natomiast opublikowane wyniki badań nad strukturami periodycznymi.
Uzyskane wyniki badań w istotny sposób poszerzają naszą wiedzę na temat dynamicznej kontroli nanomateriałów, która jest niezwykle istotna dla rozwoju przyszłych technologii optoelektronicznych opartych na wytwarzaniu (diody elektroluminescencyjne, LED) i kontroli światła (komputery optyczne). W obu przypadkach sposobność przełączania struktury uzyskiwanych materiałów można wykorzystać do optymalizacji ich parametrów dla konkretnych typów urządzeń.
W pierwszej pracy w Chemistry of Materials zespół badaczy z Uniwersytetu Warszawskiego opisuje swoje osiągnięcia związane z wytworzeniem nanocząstek srebra, które w zależności od temperatury tworzyły różne, przestrzennie zorganizowane układy. Co istotne, zmianie ułożenia nanocząstek towarzyszyła zmiana właściwości optycznych (plazmonowych) materiału. Te eksperymentalne obserwacje zostały potwierdzone obliczeniami prowadzonymi przez naukowców z Karlsruhe Institute of Technology. Kluczowym elementem pracy był eksperyment w którym wykazano, że uzyskany materiał można przełączać nawet 400 razy bez wyraźnego spadku efektywności – o rząd wielkości więcej, niż plazmonowe struktury opisywane w literaturze. Udowodniono zatem, że tego typu materiały mogą stanowić podstawę do budowy relatywnie trwałych, przełączalnych metamateriałów.
Druga praca na łamach tego samego czasopisma opisuje wykorzystanie przez badaczy z UW nanokryształów PbS/CdS uzyskanych przez naukowców z Bowling Green State University do wytworzenia serii nanomateriałów ciekłokrystalicznych. Podobnie jak w pracy opisywanej powyżej nanokryształy te spontanicznie samoorganizowały się w struktury uporządkowane o zmiennej geometrii. Interesującym aspektem tych badań była możliwość bardzo szybkiego przełączania ułożenia tysięcy nanocząstek (rząd wielkości szybciej niż wcześniej opisywane materiały), co przełożyło się na możliwość badania zależności właściwości optycznych tych materiałów od ich struktury.
W trzeciej pracy, opublikowanej w ACS Nano, zespół badaczy z Uniwersytetu Warszawskiego opisał proces wytworzenia nanocząstek pokrytych odpowiednio zaprojektowanymi ligandami, które umożliwiły ich efektywne wymieszanie z ciekłym kryształem. Badania były prowadzone we współpracy z zespołem z Politechniki Warszawskiej, który udowodnił, że uzyskany materiał kompozytowy można wykorzystać do przygotowania jednowymiarowych, periodycznych struktur oraz wytłumaczył nieintuicyjny proces prowadzący do ich powstawania. Tego typu jednowymiarowe, periodyczne struktury znane z natury (nić pająka, bambus) nie były osiągalne w procesie samoorganizacji.
Więcej informacji:
Dr Wiktor Lewandowski ukończył studia magisterskie na Wydziale Biologii i Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, doktorat uzyskał zaś na Wydziale Chemii UW (dyplom z wyróżnieniem). Odbył staże naukowe w Massachusetts Institute of Technology w Bostonie w USA, na Uniwersytecie Mariborskim w Słowenii oraz w CICbiomaGUNE w Hiszpanii. Jest laureatem programów START, INTER i FIRST TEAM Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Uzyskał również granty w programach NCN i MNiSW. W 2012 i 2016 roku otrzymał stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia.
Zdjęcie – od lewej: mgr Ewelina Tomczyk, mgr Maciej Bagiński, dr Wiktor Lewandowski, mgr Piotr Szustakiewicz, mgr Dorota Grzelak, mgr Sylwia Parzyszek.
Źródło: www.fnp.org.pl
Ceremonia podpisania projektu ENSEMBLE3
24 września podczas wydarzenia Research and Innovation days zorganizowanego w Brukseli miała miejsce symboliczna uroczystość podpisania projektu ENSEMBLE3. Projekt reprezentowali koordynotor dr hab. Dorota A. Pawlak, prof. nadzw. (ITME i UW) oraz prof. Jose M. Pitarke – dyrektor NanoGUNE z Hiszpianie.
Podczas ceremonii projekt został podpisany przez dr hab. Dorota A. Pawlak, prof nadzw. i Jean-Eric Paquet, Dyrektora Generalnego RTD (Dyrekcji Generalnej Badań i Rozwoju Komisji Europejskiej). Dyrektor przedstawił główne przesłanie, wyzwania i możliwości programu Teaming. Ceremonia była skierowana do 14 laureatów programu Teaming, była więc doskonałą okazją do dyskusji i nawiązania kontaktów pomiędzy lauretami koordynatorami i partnerami poszczególnych projektów.
W ramach tego samego wydarzenia w czasie sesji „Bridging, Widening, Sharing: let’s Advance Europe together!” komisarz Carlos Moedas i członkini komitetu parlamentu europejskiego ds. środowiska (ENVI) Adina-Ioana Vălean przywitali i pogratulowali na scenie przedstawicielom projektów nagrodzonych w ostatniej edycji programu Teaming for Excellence. Sesja była poświęcona znaczeniu i wykorzystaniu enklaw doskonałości i kluczowej w tym roli wszystkich interesariuszy dla postępu badań i rozwoju w Europie.
Celem projektu jest utworzenie Centrum doskonałości dla nanofotoniki, zaawansowanych materiałów i technologii wzrostu kryształów. To ambitne przedsięwzięcie jest możliwe dzięki finansowaniu uzyskanemu w ramach programu Teaming for Excellence Komisji Europejskiej z Horyzontu 2020 oraz Międzynarodowym Agendom Badawczym Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Łącznie na stworzenie centrum zostanie przeznaczonych około 30 milionów EUR.
Centrum Doskonałości ENSEMBLE3 będzie prowadzić działalność w dziedzinie wzrostu kryształów oraz projektowaniu i wytwarzaniu materiałów funkcjonalnych, które mogą znaleźć zastosowanie między innymi w nanofotonice, medycynie, telekomunikacji oraz fotowoltaice. Projekt jest realizowany przez wiodące polskie instytucje naukowego – Sieć Badawcza Łukasiewicz Instytut Technologii Materiałów Elektronowych i Uniwersytet Warszawski przy wsparciu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Kluczową rolę w konsorcjum projektowym odgrywają również znaczące europejskie ośrodki naukowe, w tym Sapienza University of Rome (Włochy), Karlsruhe Institute of Technology (Niemcy) oraz Cooperative Research Center nanoGUNE Consolider (Hiszpania).
Więcej informacji: http://ensemble3.eu/
Poniższe materiały pochodzą ze strony Komisji Europejskiej: https://ec.europa.eu/digital-single-market/events/cf/european-research-and-innovation-days/item-display.cfm?id=23470#
Przedstawiciele 14 projektów nagrodzonych w programie Teaming for Excellence Horyzontu 2020 z komisarzem Carlos Moedas i członkinią komitetu parlamentu europejskiego ENVI Adina-Ioana Vălean.
Koordynator projektu ENSEMBLE3 – dr hab. Dorota A. Pawlak i Dyrektor Generalny RTD (Dyrekcji Generalnej „Badania naukowe i innowacje”) po podpisaniu certyfikatu projektu.
Inauguracja roku akademickiego 2019/2020 [RELACJA]
30 września 201930 września na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego odbyła się Inauguracja roku akademickiego 2019/2020.
O godz. 10.00 w Auli im. Wojciecha Świętosławskiego ślubowanie składali kandydaci na studia I i II stopnia.
Uroczystość zaszczycił swoją obecnością J. M. Rektor Uniwersytetu Warszawskiego – prof. Marcin Pałys. Za stołem prezydialnym zasiedli: Dziekan Wydziału Chemii – dr hab. Andrzej Kudelski, prof. ucz.; Prodziekan ds. studenckich – dr hab. Beata Krasnodębska-Ostręga, Prodziekan ds. finansów i rozwoju – dr hab. Zbigniew Rogulski, Prodziekan ds. naukowych i współpracy z zagranicą – prof. dr hab. Rafał Siciński, Kierownik studiów doktoranckich – prof. dr hab. Michał K. Cyrański, Dyrektor Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego – prof. dr hab. Ewa Bulska.
Na uroczystość przybyli zaproszeni goście – Dziekani zaprzyjaźnionych Wydziałów i Jednostek UW oraz Dyrektorzy Instytutów Badawczych. Uroczystość uświetnił Chór Warszawski przy Fundacji Nowa Orkiestra Kameralna prowadzony przez Richarda Berkeleya.
Jako przedstawiciel Zarządu Samorządu Studentów Wydziału Chemii głos zabrała Agnieszka Czajkowska.
Wykład Inauguracyjny pt. „Z archiwum X…-ray” wygłosił prof. dr hab. Michał K. Cyrański.